قبل فهرست بعد

بهانه شد از دست آنان به در

هر آن كس پذيرا شد او را نجات           

بيامد ز ره از فنا و ممات‏

هر آن كس كه اين گفته‏ها را شنود

ورا بر لجاجت همى گام بود

به گمراهى افتاد و آمد شكست 

نيامد دگر فتحى او را بدست‏

نامه شماره 59 اسير هوى نفس نامه به اسود بن فطبيه

پس از حمد آن قادر خوش سير 

ترا سازم از اين معمّا خبر

اميرى چو فكرش پراكنده باد

جدا گردد از خصلت عدل و داد

مبادا ترا آيد اينسان به پيش 

كنى مردمان را غمين و پريش‏

تو بايد كه حق را برابر كنى‏

مساوى بر آنان سراسر كنى‏

بجز اين بر آنان ستم كرده‏اى 

به سوى ستم ره چنين برده‏اى‏

ز كارى كه خود مانع آن شوى‏

مبادا چنين حاصلى بدروى‏

به انجام واجب تو بنما تلاش 

ز امرش به يك لحظه بيرون مباش‏

براه ثواب و هراس از گناه‏

تو وجدان خود را بياور گواه‏

در اين باره بنما تو جان را فدا 

كه شايسته باشد به راه خدا

بود اين جهان خانه مشكلات‏

بود اين چنين تا به وقت ممات‏

چنين گر نباشد كسى در جهان 

به روز قيامت بود در فغان‏

خورد حسرت از كرده و كار خويش‏

كه آسايش از چه ورا شد به پيش‏

نگيرد به عالم يقين هيچ چيز 

همى جاى حق را، نخواهد ستيز

ترا حفظ جان واجب است و صواب‏

ببايد كه زحمت كشى بيحساب‏

به سود همه زير دستان دهر 

مبادا كه آئى به خشم و به قهر

نهج البلاغه منظوم نامه هاـــ ص 630

يقينا ترا سودى حاصل شود 

ترا سودى اين گونه كامل شود

كه شايسته‏تر باشد از سود كار

ز كارى كه كردى تو با افتخار

نامه 60 نامه كارگزاران جهت پيشگيرى از حوادث

بود از على نامه‏اى اين چنين 

خطابش بود بر همه مؤمنين‏

پس از حمد يزدان نيكو روش‏

نويسم به مردان نيكومنش‏

مهيّا نمودم قشون و سپاه 

روانه نمودم همانان به راه‏

ز تكليف واجب بگفتم بسى‏

مبادا كه آزرده گردد كسى‏

مبادا كه بر پا نمايند شر 

مبادا كسى را رسانده ضرر

من از آن زيانى كه آيد وجود

به زرتشتيان و نصارى، يهود

كنم دورى و مى‏كنم اجتناب 

كه كارى بدينگونه نبود صواب‏

فقط حق آنان بود اين چنين‏

شدندى اگر با خطر هم نشين‏

گرسنه بدندى و ضعفى رسيد 

در آن دم خطر آمد آنسان پديد

به قدرى كه آيد بر آنان نجات‏

مبادا نشانى رسد از ممات‏

كنند استفاده از آنچه كه هست 

نه بيشتر كه باشد پى آن شكست‏

چو دستى شد آلوده بهر خطا

به ظلم و ستم يا به جور و جفا

ببايد كه كيفر دهيدش به قهر 

شود كام ظالم همى پر ز زهر

ز كردار نابخردان دنى‏

كه باشد ره جمعشان دشمنى‏

به هر جا و هر لحظه مانع شويد 

ز دشت عمل حاصلى بدرويد

تعرّض مبادا نمايد كسى‏

كه كردم سفارش در اين ره بسى‏

ز ظلم و ستم گر كه آمد فشار 

به دفعش شما را نبود اقتدار

به لطف الهى بود گر نظر

به فورى در اينجا دهيدم خبر

نهج البلاغه منظوم نامه هاـــ ص 631

شوم گر كه با اين خبر روبرو 

به اذن خدا و مددهاى او

چو آيم كنم بر طرف آن ستم‏

ز دلها زدايم دگر زنگ غم‏

نامه 61 هماهنگى نيروها نامه امام به كميل بن زياد

پس از حمد آن قادر متعال 

همان خالق و قاهر بى‏مثال‏

بود ناتوان آنكه باشد چنين‏

به ضعفى بود بى‏گمان همنشين‏

نشانى ز كوتاهى عقل باد 

نباشد مقيّد به عدل و به داد

كه ناديده گيرد همى كار خويش‏

ره ديگرى را بگيرد به پيش‏

كه پيمودن آن نباشد درست 

ندارد به او ارتباط از نخست‏

به مردم شدى حمله‏ور بيدرنگ‏

به «قرقيسيا» شد بپا نار جنگ‏

رها كردى آن مركز و پايگاه 

كه بودى ترا همچنان جايگاه‏

عدو حمله‏ور شد گرفت آن مكان

در آنجا نبودى كسى آن زمان‏

ترا شد ز كف پايگاهى چنان 

پراكندگى شد ز فكرت عيان‏

از اين شيوه دشمن رسد بر مراد

خورد ضربه هر كس بدينگونه باد

ببايد كه آماده باشى مدام 

تعرّض نمائى به سعى تمام‏

مقام عدو را تو بشكن به جهد

به مردم هميشه وفا كن به عهد

دفاع كن تو پيوسته از رهبرى 

كه پيدا كنى شأن والاترى‏

و گر نه فرود آيدت ضربه‏ها

كنند حمله بر تو همان اشقيا

نهج البلاغه منظوم نامه هاـــ ص 632

نامه شماره 62

علت همكارى امام (ع) با خلفا به مالك اشتر

پس از حمد ايزد بگويم سخن 

بگويم كه آن خالق ذو المنن‏

فرستاده پيغمبر آخرين‏

فرستاده او را به عزمى چنين‏

كه به خلق عالم دهد اين خبر 

بگويد سخن‏ها ز خوف و خطر

گواهى دهد بر رسولان حق‏

به پيغمبران و به ياران حق‏

چو رفت از جهان آن رسول خدا 

پى جانشينى بيامد خطا

قسم بر خداوند عزّو و جل‏

به فكرم نبودى نشان زين عمل‏

كه با رفتن آن رسول همام 

شود حاكميت بدينسان تمام‏

شود جانشينش چنين بر كنار

بدينگونه نظمى شود برقرار

بناگه فلانى نشيند به تخت

چو پيغمبر آن گونه بر بست رخت‏

به بيعت چو مردم گشودند دست‏

به عالم نبودم چو دنيا پرست‏

دخالت نكردم به كلّ امور 

و ليكن بديدم كه آمد قصور

بديدم كه مردم ز دين خداى‏

بگردانده رو و شدندى بپاى‏

شدندى همه ضد دين رسول 

ز بيخ و ز بن كرده آنان نكول‏

مرا بيمى آمد بدينسان به بر

كه دين خدا را بيايد خطر

شكستى ببيند ز قوم پليد 

در اين باره ضعفى بيايد پديد

كه اين شيوه بر من بسى سخت بود

ز كردار و رفتار جمعى رنود

كه دادم رياست بدانسان ز كف 

اگر چه بود در برم همچو كف‏

مقامى كه باشد بمثل سراب‏

به نابودى آخر رود با شتاب‏

بدينسان دخالت نمودم به حق 

كه حق را بديدم بسى مستحق‏

بدينگونه باطل زدودم ز راه‏

در اين ره نبودم پى عزّ و جاه‏

شد آداب و سنت بسى استوار 

شد آرامشى آن چنان برقرار

نهج البلاغه منظوم نامه هاـــ ص 633

درباريان معاويه

به شأن خداوند يكتا قسم 

به آن خالق خوب و دانا قسم‏

به تنهائى ار من شوم روبرو

به خيل سپاه و قشون عدو

زمين پر ز سرباز او گر بود 

مهيّا قشونش سراسر بود

نباشد مرا باكى از آن سپاه‏

نلغزد مرا پا چو باشم به راه‏

كه آنان به عالم همه گمره‏اند 

به وصفى بدينگونه اندر ره‏اند

و ليكن بود پاى من بر هدى‏

كه بينائى‏ام داده اينسان خدا

به تكليف انجام وى پا نهم 

به فرمان او اين چنين در رهم‏

مرا شوق ديدار وى در سر است‏

اميدى بدينسان مرا در بر است‏

بود درد من اين كه باشد زمام 

به دست ستم پيشه‏گان و ظلام‏

براى خود اموال يزدان برند

ز عدل و عدالت همه بى‏برند

بخوانده غلام خود اين بندگان 

عدو خوانده خوبان و شايستگان‏

ز پاكان بريده به جمعى دگر

بپيوسته با سازشى پر خطر

كه در بين آنان بود بر يقين             

شرابخوار و دشمن به احكام دين‏

گروهى دگر هم گرفتند پول‏

كه اين دين بر آنان بيامد قبول

بر اينان چنين قدرتى گر نبود 

مرا فكرى اين گونه بر سر نبود

كه دعوت نمايم شما را به جنگ‏

كنم عرصه بر دشمن خويش تنگ‏

ملامت نمى‏كردم اينسان زياد 

كلامى نمى‏گفتم از اتحاد

چو ضعفى عيان مى‏شد و اختلاف‏

نمى‏گفتم هرگز سخن از مصاف‏

شما را دگر مى‏نمودم رها            

نبودم به دردى چنين مبتلا

به غفلت فرو رفته‏ايد از چه روى‏

در اين ره نباشد چرا گفت و گوى‏

نهج البلاغه منظوم نامه هاـــ ص 634

شد استانتان تجزيه با ستم 

به بى‏فكرى از چه نهاده قدم‏

در آمد به اشغال بيگانگان‏

همين كشور و بودى هر چه در آن‏

گرفتند و در راه جنگ و جدال 

از آن بهره برده به حد كمال‏

پى جنگ با دشمن بد مرام‏

ز خانه به بيرون گذاريد گام‏

كه ذلّت نشانى بود از شكست 

چو آيد رود آدميّت ز دست‏

ببايد كه هر لحظه هشيار بود

به هر لحظه هشيار و بيدار بود

كه دشمن حريصانه بيدار باد 

نخوابد صميمانه هشيار باد

به شايستگان دو عالم سلام‏

مرا نامه آمد بدينسان تمام‏

نامه 63 زبان شهرت و گوشه‏گيرى

بود از على نامه‏اى اين چنين 

همان مرد ايمان و حق اليقين‏

نويسد چنين نامه بر اشعرى‏

كه در كوفه بودش به طغيانگرى‏

پس از حمد آن خالق بى‏مثال 

شنيدم ز تو مطلبى پر ملال‏

نه نفعى ترا باشد و نى ضرر

ترا چون فرستاده آمد به بر

ز لانه برون آى و باش استوار

به سوى هدف شو همى رهسپار

هر آن كس كه باشد ترا هم سخن‏

نباشد ز همفكرى‏ات در محن‏

در اين ره بياور به همراه خويش 

مبادا كسى را كنى دلپريش‏

ترا گر بود شيوه همدلى‏

دهى گوش جان بر كلام على‏

بيا سوى من با ثبات قدم

تو هرگز مخور غصّه بيش و كم‏

اگر هم پراكنده فكر تو باد

ندارى به همكارى‏ام اعتقاد

حكومت رها كن به غفلت مباش 

كه سودى ندارد ترا اين تلاش‏

خدا را قسم مى‏خورم اين بدان‏

به گرد تو حلقه زنند دشمنان‏

رهائى نباشد ترا زين خطر 

شكستى ترا آيد اينسان به بر

نهج البلاغه منظوم نامه هاـــ ص 635

ترا استخوان بشكند بيدرنگ 

ببينى نشانى ز عار و ز ننگ‏

در آخر برون مى‏شوى از سراى‏

كه از بيم و وحشت نمانى بپاى

ترا وحشت آيد ز پيش و ز پس 

نباشد ترا اعتمادى به كس‏

ترا اين چنين حادثه خرد نيست‏

بزرگ است و برگو ترا قصد چيست‏

مصيبت ببار آورد در مسير 

اگر چه نباشد ترا دلپذير

نهد پشت سر، سختى، آيد به پيش‏

ترا عاقبت مى‏كند دلپريش‏

ز كوه و بيابان نمايد عبور 

نما كنترل پس مهار امور

ببر بهره از آنچه دارى بدست‏

مبادا به سوى تو آيد شكست‏

مهيّا نباشى اگر بهر كار

بدانسان كه دارى تو با من قرار

رها كن كه فارغ نباشى چنين‏

رهائى نباشد ترا ز آن يقين‏

به كارى كه در آن نباشى سهيم 

دخالت نكن چون كه باشد اليم‏

مشو بى‏تفاوت ز سوئى دگر

كه ديگر نباشى به بر معتبر

به شأن خداوند بيچون قسم

به ايقان و ايمان افزون قسم‏

به جنگ جمل صاحب حق منم‏

در اين ره ز كذب و ريا ايمنم‏

در اين ره تو هم گر اطاعت كنى 

ز كارى بدينسان حمايت كنى‏

ترا هم حقيقت بود در مسير

چنين ره خدا را بود دلپذير

به حقدار اگر حق رسد گو چه باك 

نباشم من از كافران بيمناك‏

نامه 64 پاسخ تهديد معاويه

پس از حمد يزدان با اقتدار 

به ملك جهان حاكم و شهريار

نوشتى كه ما مهربان بوده‏ايم‏

ره لطف و احسان بپيموده‏ايم‏

نهج البلاغه منظوم نامه هاـــ ص 636

به بگذشته در سايه اتحاد

نبودى سخن از فساد و عناد

و ليكن بيامد جدائى ز راه‏

عيان شد در اين ره فراوان گواه‏

كه ما تابع امر يزدان شديم            

در اين ره به سعى فراوان شديم‏

هر آنچه كه بود از خدا و رسول‏

بيامد صميمانه بر ما قبول‏

و ليكن شما راهتان شد جدا 

برون رفته از امر و نهى خدا

مخالف بفرمان و كافر شديد

عدوى خداوند و داور شديد

ز راه اطاعت شده منحرف 

شديد از سخن‏هاى حق منصرف‏

ولى همچنان ما بجا مانده‏ايم‏

مطيعى به امر خدا مانده‏ايم‏

هر آن كس كه شد از شما در مسير

مسير مسلمانى بد ناگزير

كه از صدر اسلام و آغاز آن‏

ز جنگ و جدل بد شما را نشان‏

رسول خدا را به جنگ و جدل 

بخوانده همى در شعار و عمل‏

نوشتى كه من طلحه را كشته‏ام‏

تنش را به خوى وى آغشته‏ام‏

نوشتى زبير هم بكشتم به قهر 

شدى كام آنان همه پر ز زهر

نوشتى كه شد عايشه در به در

من آواره كردم ورا در گذر

نوشتى كه من بصره و كوفه را 

گرفتم ز چنگال خصم و دغا

بتو ارتباطى ندارد همى‏

نبينى زيان و نيايد غمى‏

نباشى تو مسئول كارى كه بود 

كه با لغزش از تو غمى را زدود

نوشتى ز انصار و آنان كه دور

شدندى ز جا و شده در عبور

ز قوم مهاجر بگفتى سخن 

كه آئى به زودى بديدار من‏

و ليكن تو خود دانى اينسان كه هست‏

چو آمد به ياران دشمن شكست‏

به چنگ اسارت در آمد يزيد 

چنان رسم و آئين به پايان رسيد

به جنگ و جدل گر كه هستى عجول‏

به آسودگى شيوه بنما قبول‏

كه من آمدم ار به ديدار تو

 گشودم رهى سوى پيكار تو

نهج البلاغه منظوم نامه هاـــ ص 637

روا باشد اين شيوه چون كه خداى 

خداوند با عزّ و پاكيزه راى‏

فرستاده من را پى انتقام‏

به سوى تو آيم به جهد تمام‏

ولى گر تو آئى به ديدار من 

مهيا شوى گر به پيكار من‏

بدينگونه ماند كه در فصل گرم‏

ببالا برد ريگ سنگ ريز و نرم‏

به روى زمين‏هاى پر از نشيب

كه باشد ز هر ارتفاع بى‏نصيب‏

پس از آن ببارد بروى زمين‏

به هم مى‏زنند و بر آيد چنين‏

ببارد به جان تو و لشكرت 

ز تير و شود بى‏رمق پيكرت‏

بدان اى معاويه شمشير تيز

كه بودى بدستان من در ستيز

بكشتم به آن عتبه آن دائى‏ات            

وليد بن عقبه كه بد حامى‏ات‏

همان حنظله در ستيز و نبرد

بكشتم من آنان چو مردان مرد

ترا گويم اكنون كه دست من است 

بلائى بجان هر اهريمن است‏

قسم بر خداوند نيكو مقام‏

كه قلب تو مانده ز درك تمام‏

بود فكرت تو به عالم ضعيف 

نباشد ترا درك و فكرت رديف‏

در اين باره بهتر كه آيد سخن‏

بدينسان شود جارى اندر دهن‏

كه بر نردبانى تو بالا شدى 

به قصدى بدينگونه آنجا شدى‏

كه بينى نشان از بلندى همى‏

دگر فارغ از آن نگردى دمى‏

ولى اين بلندى به نفع تو نيست 

ترا پافشارى ندانم ز چيست‏

نباشد ترا گم شده در مسير

كه گردد ترا زندگى دلپذير

به حيوانى اكنون چرا مى‏دهى 

به انجام كارى چنين پا نهى‏

كه بر تو ندارد نشان از ثمر

چنين اختيارى ندارى به بر

چنان مطلبى را تو دارى طلب 

كه باشد چنين خواهشى بس عجب‏

لياقت نباشد ترا بهر آن‏

ز فعل تو باشد نشانش عيان‏

نهج البلاغه منظوم نامه هاـــ ص 638

بود بين گفتار و كردار تو 

به رفتار و اين قول و اقرار تو

فراوان‏تر از آنچه آيد پديد

به پايانش اين گونه بايد رسيد

بگوئى كه خونخواه عثمان منم 

عدوئى به ظلم فراوان منم‏

و ليكن رياست بخواهى يقين‏

نباشد ترا ايده‏اى غير از اين‏

شدى همچو اعوان و خويشان خويش 

گرفته ره جمله آنان به پيش‏

چو آنان طرفدار باطل شدى‏

ز حق و حقيقت تو غافل شدى‏

شدندى بدانسان براه خطا 

كه بر عهد خود هم نماندى بجا

بپيموده ره جانب اختلاف‏

كشيده شدندى به راه خلاف‏

شدندى همه دشمن آن رسول 

كلامش بر آنان نيامد قبول‏

روانه شدندى به ميدان جنگ‏

شدندى همه غوطه در بحر ننگ

و ليكن ز شأن رسول خداى

 محمّد رسولى به هر دو سراى‏

نه تنها نشد ذرّه‏اى كاسته‏

بر آنان نيامد چنان خواسته‏

نشد تا كه دستى رسد بر حريم

حريم رسول خداى كريم‏

كه سستى نيامد به مردان پديد

به شمشير آنان همى نا رسيد

سخن‏ها بگفتى تو از قاتلين 

كه عثمان بكشته ترا شد يقين‏

ترا بهتر اين باشد اكنون به دهر

اگر چه از اين گفته آئى به قهر

تو با مردمان باشى و پيش من            

بيائى كه گويم بدينسان سخن‏

به پيشگاه قرآن و آن مردمان‏

بپرسم ز قتل و نمايم عيان‏

شما را توجّه دهم در عمل 

شود رو سيه آنكه باشد دغل‏

ولى آنچه باشد ترا در نظر

به فعلى كه دارى بدينسان به بر

همانند نيرنگ و تزوير باد 

كه اجرا شود بهر كودك زياد

به وقت جدا كردن وى ز شير

كه هرگز نباشد ورا دلپذير

به شايستگان دو عالم درود 

كه شايسته باشد بر آنان سرود

نهج البلاغه منظوم نامه هاـــ ص 639

نامه 65 مخالفت با رياست معاويه

نوشته على نامه ديگرى 

كه باشد ورا شأن والاترى‏

نوشتش پس از حمد يزدان پاك‏

كه باشد ز لطفش دلم تابناك‏

ببايد ز بگذشته گيرى تو پند 

كه افتى ز كردار خود در گزند

ترا ادعائى بدينگونه بود

ز باطل ببردى تو پيوسته سود

گرفتار كذب و تكبّر شدى 

كه غافل ز كردار نيكان بدى‏

به راه نياكان نهادى قدم‏

ز حال فقيران نبودى به غم‏

به كذب و ريا از پى چيستى 

بگويم كه شايسته‏اش نيستى‏

ز اموال مردم جدا كرده‏اى‏

براى خود آنان همى برده‏اى‏

تو خواهى فرارى شوى از يقين 

شوى منكر آنچه باشد مبين‏

كه از گوشت و خون تو ثابت‏تر است‏

ترا همچو نورى يقين در بر است‏

كه گوش تو بشنيده مطلب زياد 

و ليكن بپوئى تو راه عناد

بود مغز تو پر از آن گفته‏ها

ولى دشمنى را نسازى رها

پس از درك حق و حقيقت بدان 

بود ترك آن موجبات زيان‏

بجز گمرهى حاصلى ندروى‏

ز راه حقيقت چو بيرون شوى‏

نصيب تو گردد يقين انحراف 

بر اين گفته هرگز نباشد خلاف‏

ز هر اشتباهى كه مبهم‏تر است‏

بپرهيز و پرهيزى اينسان رواست‏

بسا فتنه پرده بياويخته 

سياهى فراوان بياميخته‏

شود موجب آن كه جمعى كثير

چو شب كور و دل تيره و نابصير

ز دركش شدند عاجز و بى‏رمق            

ندارند توجّه به گفتار حق‏

بدى نامه‏ات بر خلاف اصول‏

چنين نامه هرگز نباشد قبول‏

همه حرف تو ضد اسلام بود

سراسر پر از گفته خام بود

نهج البلاغه منظوم نامه هاـــ ص 640

شدى همچو فردى كه در شام تار 

شده در بيابان به ظلمت دچار

تو خواهى رسى بر مقامى بلند

چنين شأنى آرى به بند و كمند

خلافت ترا باشد اندر نظر 

تو خواهى كه آنرا بگيرى به بر

و ليكن براى تو باشد محال‏

نبينى در اين باره هرگز مجال‏

بعيد است و دور آن چنان خواسته 

نمودى قد و قامت آراسته‏

ميسّر نباشد يقين بر عقاب‏

كه پرپر زنان رو كند با شتاب‏

بيابد بر آن دست و آيد مراد 

مرادى كه آنسان بدان رو نهاد

بود همچنان اخترى در سما

كه باشد چو «عيّوق» و نبود خطا

بود غير ممكن كه من بعد خويش 

بگيرم بدينگونه راهى به پيش‏

كه بر تو دهم رتق و فتق امور

بود خود ز عدل و عدالت به دور

براى تو پيمانى امضاء كنم 

بدينسان چو رفتم ز دنيا كنم‏

به راه اطاعت همى پا بنه‏

به فورى چنين كارى انجام ده‏

قصور از تو باشد در اين ره اگر 

ترا مى‏رسد بى‏نهايت ضرر

چو مردم شوند بر عليه‏ات بسيج‏

شوى مضطرب همچو افراد گيج‏

ز دست تو بيرون شود اختيار 

شوى با غم و حسرتى بس دچار

مده از كف اين فرصت و امتياز

كه گردى ز كارى چنين سرفراز

نامه شماره 66 شادى و غم امام (ع) نامه امام به عبد اللّه بن عباس

پس از حمد آن خالق لا يزال 

همان خالق عادل و بى‏مثال‏

هر آن كس رسد روزيش بى‏گمان‏

به شادى در آيد شود شادمان‏

ولى آنچه او را مقدّر مباد 

چو آيد دل افسرده گردد زياد

چنين شيوه هرگز نباشد بجا

رسد آنچه بايد رسد، هر كجا

نهج البلاغه منظوم نامه هاـــ ص 641

از اين رو نبايد ترا بهترين 

به دنيا و عالم بود اين چنين‏

كه باشى پى لذت و انتقام‏

به راه اذيت ترا باد گام‏

بود بلكه بهتر كه باطل رود 

به سوى فنا جمله در گل رود

ولى زنده گردد حقيقت به دهر

شود كام خصم و عدو پر ز زهر

به اعمال شايسته كن افتخار

كه فردا نباشى همى شرمسار

نباشى دل افسرده از كار خويش‏

ز چيزى كه ماند نباشى پريش‏

هميشه بدينسان در انديشه باش 

كه از بهر فردا نمائى تلاش‏

نامه شماره 67 وظيفه فرماندار مكه نامه حضرت به قثم بن عباس فرماندار مكه

پس از حمد يزدان حى و مبين 

همان خالق آسمان و زمين‏

بكن حج مردم همى برقرار

براه همان صاحب اقتدار

به روزى كه باشد از آن خدا 

نبايد كه باشى ز مردم جدا

به صبح و به عصر و به وقت دگر

مبر اين چنين گفته را از نظر

تو بنشين و بر گفته‏هاشان جواب

بده تا توانى به حكم صواب‏

به آگاهى جاهلان پا بنه‏

به دانا در اين ره تذكر بده‏

نماينده غير از زبانت مباد 

ترا و نباشد سخن‏ها زياد

نباشى از آنان جدا در سخن‏

كزين رو نيفتد كسى در محن‏

مشو مانع كس ز ديدار خويش 

مبادا شود مانده و دلپريش‏

كه از ابتدا گر بود اين چنين‏

به آخر ستوده نباشد يقين‏

به آنچه كه از مال مردم بود 

به نزد تو آورده آنسان شود

قبل فهرست بعد